افزایش بی سر و صدای قیمت خودرو ایرانی

توليد ايرانی: می گویند تورم را مهار کرده اند اما این موضوع دست کم در قیمت خودرو طی سال های اخیر صدق نمی کند. اگر روند افزایش قیمت خودرو در سالهای اخیر سرعت بیشتری نیافته باشد قطعا مهار نیز نشده است. این موضوع را نه تنها نمایشگاه داران اتومبیل بلکه خریداران جزء خودرو نیز تایید می کنند. در این میان، خودروهای داخلی که بیشتر مشتریان آن را طبقه درآمدی متوسط به پایین تشکیل می دهند طی سالهای اخیر با افزایش چندین باره قیمت مواجه شده اند. در موارد متعددی حتی علت روشنی برای این افزایش قیمت اعلام نشده است و خودروسازان در برخی موارد نیز به افزایش قیمت بیمه، عوارض و الزامات زیست محیطی استناد کرده اند که البته این موارد نیز جای بحث و بررسی فراوان دارد.
برای بررسی این موضوع به جهش قیمتی تعدادی از خودروهای پرتیراژ کشور بر اساس قیمت نهایی کارخانه (و نه بازار آزاد) طی سالهای گذشته می پردازیم.
بر اساس مستندات، خودروی پارس دوگانه سوز (با استاندارد یورو4) در تیرماه سال 92 در کارخانه 31 میلیون و 280 هزار تومان بوده است در حالی که قیمت نهایی این خودرو در حال حاضر 37 میلیون و 828 هزار تومان می باشد یعنی در 4 سال بیش از 6 میلیون و 500 هزار تومان افزایش یافته است.
پارس ال ایکس (موتور TU5) در سال 92 در کارخانه 33 میلیون و 600 هزار تومان قیمت گذاری شده بود که این خودرو طبق آخرین مستندات اعلام شده از سوی ایران خودرو حدود 39 میلیون و 200 هزار تومان قیمت گذاری شده است. نکته ای که در مورد این مدل پارس وجود دارد آن است که این خودرو در حال حاضر در بازار آزاد تا 42 میلیون تومان و حتی بالاتر نیز به فروش می رسد.
همچنین خودروی پژو 405 اس ال ایکس (موتور TU5) که در سال 92 با قیمت کارخانه 23 میلیون و 100 هزار تومان به فروش می رسید در حال حاضر 31 میلیون و 470 هزار تومان قیمت خورده است که این خودرو نیز با توجه به محدودیت عرضه از سوی ایران خودرو، در حاشیه بازار با تفاوت یک تا 2 میلیونی به فروش می رسد.
در گروه پژو 206 نیز خودروی پژو 206 اس دی (V8) در سال 92 حدود 34 میلیون و 900 هزار تومان قیمت گذاری شده بود که هم اکنون با قیمت 38 میلیون و 940 هزار تومان به فروش می رسد.
پراید گوی سبقت را ربوده است
از سویی دیگر قیمت محصولات شرکت سایپا، دومین خودروساز بزرگ کشور نیز در سالهای اخیر با افزایش بسیار زیادی مواجه بوده است.
بررسی روند قیمت گذاری پراید، پرتیراژترین خودروی کشور، نشان می دهد این خودرو نیز نه تنها از قافله افزایش قیمت ها عقب نمانده است بلکه تلاش می کند فاصله قیمتی خود را با سایر خودروهای داخلی کاهش دهد.
خودروی پراید 131 (SX) بنزینی در سال 92 به قیمت 14 میلیون و 900 هزار تومان توسط سایپا عرضه می شد که این مدل با اضافه شدن یک کیسه هوا در حال حاضر با عنوان 131 (SE) و با قیمت 21 میلیون و 280 هزار تومان در کارخانه به فروش می رسد. بررسی قیمت سایر مدل های پراید نیز نشان می دهد قیمت این خودرو در 4 سال اخیر به طور متوسط حدود 5 تا 6 میلیون تومان افزایش یافته است که به نسبت سایر خودروهای داخلی بیشترین درصد افزایش را تجربه کرده است.
دیگر محصول پرطرفدار سایپا یعنی تندر 90 که البته در گروه خودروسازی پارس خودرو تولید می شود نیز در تیرماه سال 92 حدود 35 میلیون و 50 هزار تومان  قیمت گذاری شده بود که در حال حاضر 39 میلیون و 460 هزار تومان قیمت خورده است.
شفاف نبودن قراردادها؛ فرصتی برای خودروسازان
بررسی های خبرنگار مرآت نشان می دهد قیمت سایر محصولات دو خودروساز بزرگ کشور که از تیراژ پایین تری برخوردار بوده اند با توجه به حساسیت کمتر افکار عمومی و نهادهای نظارتی نه تنها یک یا دو بار بلکه چندین بار متوالی به دلایل متععد و البته مبهم افزایش یافته است. گواهی این امر غیرقطعی و باز بودن قیمت نهایی در طرح های پیش فروش خودروهای داخلی است. در تمام قراردادهای پیش فروش دو خودروساز بزرگ کشور، بندی وجود دارد که بر مشخص شدن مابه التفاوت پرداختی مشتریان هنگام ارسال دعوتنامه تاکید می کند.
به طور خلاصه، عوامل این نابسامانی در قیمت گذاری خودروهای داخلی را می توان در عدم شفافیت قراردادهای خودروسازان، نامشخص بودن نحوه اعمال نظر شورای رقابت در بخش خودرو و عدم ورود جدی نهادهای نظارتی بویژه مجلس شورای اسلامی و سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان جستجو کرد.
از آن سو، غیررقابتی بودن بخش خودرو و همچنین انحصار واردات از دیگر عوامل یکه تازی خودروسازان ایرانی در قیمت گذاری محصولات خود بوده است که به متضرر شدن مردم و مصرف کنندگان جزء منجر می شود.
به نظر می رسد ارتقای بازار عرضه و تقاضای خودرو در کشور، نیازمند طراحی نظامی جامع، دقیق و متناسب با نیاز مصرف کنندگان است تا منافع کلان تولید و نیز واردات انحصاری خودرو به جای آنکه به عده ای معدود برسد شامل عموم مردم و مصرف کنندگان شود.